Wednesday, September 29, 2021

ਕਿਤਾਬ, ਸੁਖਬੀਰ ਤੇ ਆਰਸੀ

ਅਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਸ ਰਾਹ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਗੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ , ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ, ਚੰਗੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸੁਪਨੇ ਵੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ।  ਕੁਦਰਤ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਮੇਰੀ ਝੋਲੀ ਵਿਚ ਚੰਗੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਭੇਂਟ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਮਿਲੇ ਹੋਏ ਨੇ, ਚੰਗੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ।
  ਅਜਿਹੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ , "ਆਰਸੀ ਤੇ ਸੁਖਬੀਰ" ਦਾ ਜਿਕਰ ਮਿਲਿਆ Jung Bahadur  Goyal  ਜੀ ਦਾ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਕੇ।  

ਪੁਰਾਣੇ ਪਾਠਕ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿ "ਆਰਸੀ"  ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਭਾਪਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦਿੱਲੀ ਹੌਜ਼ ਖਾਸ ਤੋਂ ਛਾਪਦੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਵੀ ਉਹ ਪੜ੍ਹਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇਕ ਮੁਕਾਮ ਸੀ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਉਸ ਮੈਗ਼ਜੀਨ ਦੇ  ਪਹਿਲੇ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਜੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਬੇਹਤਰੀਨ ਕਿੱਸੇ ਲਿਖਦੇ ਤੇ ਭਾਪਾ ਜੀ ਛਾਪਦੇ , ਇਹੀ ਇਸ  ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਛਪਣ ਦਾ ਇਕ ਦਿਲਚਸਪ ਕਿੱਸਾ ਹੈ। 

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹਾਂ ਕੇ ਭਾਪਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। 
ਸੁਖਬੀਰ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ  ਦੇ  ਖੇਤਰ ਅਣਥੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲਿਓ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦੇ "ਯੁੱਧ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ" ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਮੇਰੀ ਓਹਨਾ ਨਾਲ ਫੋਨ ਤੇ ਹੀ ਗੱਲ ਹੋਈ ਸੀ, ਗੋਇਲ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਉਹ ਵੀ ਪਿਆਰਾ ਸਹਿਰਾਈ ਹੋਰਾਂ ਦੀਆ ਚਿਠੀਆਂ ਛਾਪਣ ਲਈ।

ਧਨੰਵਾਦ
ਰਜਨੀਸ਼ ਜੱਸ
ਰੁਦਰਪੁਰ
ਉਤਰਾਖੰਡ
#books_i_have_loved

Tuesday, September 21, 2021

कुल्हड में खीर, हल्द्वानी

हल्द्वानी, उत्तराखंड में एक महानगर। रुद्रपुर से या हल्द्वानी जाते हैं जो बीच में जंगल आता है । पहले जब कभी जाते थे तो उन जंगलों के बीच में पेड़ इतने घने थे कि  सूरज की रोशनी नीचे तक नहीं पहुंच पाती थी। अब धीरे-धीरे जंगलों की कटाई होने लगी है तो जब उनको देखो तो उसमें सूर्य दिखाई देने लग गया है। जंगलों में बंदर,  हाथी और कई किस्म के जंगली जानवर हैं।

आज किसी  हल्द्वानी जाना हुआ तो वहां पर आज के काम से वहां पर एक रेस्टोरेंट में कुल्हड़ खीर खाई। कुल्हड़, मिट्टी का बना हुआ गिलासनुमा बर्तन होता है। हमारा शरीर भी तो मिट्टी ही है, तो देखिए मिट्टी ही मिट्टी को खा रही थी।

 खीर में खोया , दूध , चावल , बादाम किशमिश डला हुआ था। कुल्हड की ठंडी खीर खाने का अलग ही मजा है। हल्द्वानी में शम्मा रेस्टोरेंट है ,

 जो  वैसे तो नॉनवेज के लिए बहुत मशहूर है पर  यहां वैज खाना भी मिलता है।
 जब कभी जाएं तो ठंडी खीर  का आनंद  लें।
धन्यवाद
रजनीश जस
रूद्रपुर
उत्तराखंड
21.09.2019

Friday, September 17, 2021

Cycling 15.09.2019

We all are in gutters , but some have eyes on stars. 

तैनू साध नाल की 
तैनू चोर नाल की
तू आपनी नबेड़
तैनू होर  नाल की

गुरदास मान का गाया हुआ यह पंजाबी गीत है।इसका मतलब है। तुम्हें साधु से क्या लेना देना, तुम्हें चोर से क्या लेना देना  ,तुम अपने कर्म देखो कि तुम क्या कर रहे हो?

रविवार है तो साईकलिंग का दिन पर आज साइकिलिंग नहीं की, कुछ ओर किया गया । मेडिटेशन की, स्वयं को जानने की कोशिश, स्वयं को पहचानने की कोशिश।

 ओशो की डायनेमिक मेडिटेशन, बहुत सारे मनोचिकीत्सकों की खोज पर काम करने के बाद ओशो ने बनाई है। पहले 10 मिनट जोर-जोर से बाहर कार्बन डाइऑक्साइड निकालनी है ।आमतौर पर हमारे फेफड़ों में 10,000 छिद्र होते हैं जिसमें से 8,000  में हमेशा कार्बन डाईआक्साईड भरी रहती है। इस विधि से उसमें ऑक्सीजन भर जाती है । दूसरे चरण में अपने मन के विचारों को बाहर निकालना होता है। रोना, हंसना और गुस्सा। उसने अगले चरण में हू मंत्र का उच्चारण है। वह करते करते उसे बीच में ओशो स्टाप कहते हैं और वहीं पर रुक जाना होता है । इससे अपने मन के विचारों को चलता हुआ देख सकते हैं । उसके बाद 10 मिनट की सेलिब्रेशन है।

सुबह निकले तो पार्क में घास पर चले। पंछियों की आवाज  सुनी, मेडिटेशन की। उसके बाद में अलग-अलग विषयों पर बातचीत हुई। स्वास्थ्य पर बातचीत हुई। एलोपैथिक दवाइयां आदमी के शरीर पर काम करती है, पर होम्योपैथी आदमी के मन पर काम करती है। इसीलिए होम्योपैथी ज्यादा कारगर है । एलोपैथी रोग को दबा देती है, पर होम्योपैथी जड़ से खत्म करने का काम करती है।

ओशो कहते हैं,  जैसे कि कंपनी में कोई बहुत बड़ा मैनेजर है या डॉक्टर है अगर वो खाने की टेबल पर भी डॉक्टर बन कर रहेंगे तो पागल हो जाएंगे । घर पर बच्चों के साथ उनको पिता की तरह रहना होगा ना कि एक डॉक्टर की तरह ।अपनी पत्नी के साथ पति की तरह।
 मैं कई लोगों को देखता हूं वह घर पर भी इतने गंभीर मुद्रा में रहते हैं ।

 दुनिया में जितने भी रोग हैं और 90 से 95%  तक हमारी मानसिकता सोच पर निर्भर करते हैं।
 जो लोग खुशमिजाज होते हैं वह कम बीमार होते हैं , और जो लोग हमेशा निराशावादी सोच के होते  हैं वह हमेशा बिमार रहते हैं। आशावादी और खुशमिजाज़ लोग अगर बिमार भी हो जाएँ  तो उनका मन खुश रहता है। यह मेडिटेशन निराशा से निकालने के लिए और  जो लोग निराश नहीं हैं  उनको आनंद की तरफ यात्रा लेकर जाने के लिए सहायक है।
 जो लोग निराशा से भरे हैं,  जो डिप्रेशन से ग्रस्त हैं, रात को नींद नहीं आ रही है, नौकरी से बोर हो चुके हैं तो हमसे कांटेक्ट कर सकते हैं। ये मेडीटेशन सीखकर घर पे कर सकते हैं, डाक्टर के खर्च , जीवन में आनंद भरने के लिए।

खुश रहें, आनंदित रहें, जीवन का उत्सव मनाएँ। फिर मिलेंगे एक नए  किस्से के साथ। 

15.09.2019
आपका अपना
रजनीश जस
रूद्रपुर
उत्तराखंड

Surjit Singh Grover, Rajesh Mandhan, Pankaj Sharma, Goswami Prem, Priye Shiv Shant

Pic was click in Ramnagar Uttrakhand

ਯਾਦਾਂ ਪੁਰਹੀਰਾਂ ਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦੀਆਂ

ਪੁਰਹੀਰਾਂ , ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਲਾਗੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਰੋਡ ਤੇ ਇਕ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ। ਇਸ ਵਿਚ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਜੱਸ ਦਾ ਘਰ ਤੇ ਉਸਦਾ ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਰਜਨੀਸ਼ ਜੱਸ।

ਇਸ ਘਰ ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸੁਭਾਗ ਵਾਲਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਗੁਡ਼ਤੀ ਚ ਹੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਮਿਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਕਮਰੇ ਚ ਲਿਓ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਤੇ ਇਕ ਤੁਕ, ਕੰਬਹੂ ਨਾ ਛਾਡੇ ਖੇਤ ...ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।

ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ ਦਾ ਗੀਤ, 
ਤੂੰ ਹਿੰਦੂ ਬਣੇਗਾ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣੇਗਾ 

ਮੈਂ ਪੰਜਵੀ ਜਮਾਤ ਚ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਫੰਕਸ਼ਨ ਚ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਤਾ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਜੇ ਇਸ ਘਰ ਚ ਹਰ ਵੇਲੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।
ਫਿਰ ਪਲਸ ਮੰਚ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ  ਸਾਡੇ ਘਰ ਹੀ ਹੋਣੀ ਤਾਂ  ਰਾਤ ਨੂੰ ਰੌਲਾ ਪੈਣਾ। ਗੁਆਂਡੀਆਂ ਨੇ ਕਹਿਣਾ, ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਨਕਲਾਂ ਹੁੱਦੀਆਂ ਆ। 
ਸ਼ਿਬਜਿੰਦਰ ਕੇਦਾਰ, ਹੰਸਾ ਸਿੰਘ , ਕਸਤੂਰੀ ਲਾਲ, ਸੁਮਨ ਭੈਣ, ਅਮੋਲਕ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਆਉਣਾ।
ਜਦ ਨਾਟਕ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਹੋਣੀ ਤਾਂ ਉਸ ਪਿਛੋਂ ਇਕ ਹੀ ਬਰਤਨ ਚ ਸਭ ਨੇ ਖਾਣਾ ਖਾਣਾ।
ਜਦ" ਔਡ਼ ਦੇ ਬੀਜ" ਨਾਵਲ ਲਿਖਣਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਭਾਜੀ ਕੋਲ ਗਏ ਤਾਂ ਉਹਨਾ ਕਿਹਾ ਬਈ ਤੂੰ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲਕਾਰ ਹੈ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਛਾਪਣ ਦਾ ਰਿਸਹ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ, ਹਾ ਪਰ ਜੇ ਤੂੰ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਜੱਸ  ਨੂੰ ਇਹ ਪੜ੍ਹਵਾ ਦੇਵੇ ਤੇ ਉਹ ਹਾਂ ਕਰ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਛਾਪ ਸਕਦਾ ਹਾਂ।
 
ਤਾਂ ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਲੱਗਭਗ  ਤਿੰਨ ਆ ਚਾਰ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਕੇ ਰੁਕੇ ਤੇ  ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਕੇ ਸੁਣਾਇਆ।
ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੇ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਹ ਨਾਵਲ ਛਪ ਗਿਆ। 
ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਹੋਰੀਂ ਜਦ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਸੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਬਾਪੂ ਦੀ ਅਲਮਾਰੀ ਚੋਂ ਕਿਤਾਬ ਚੁੱਕ ਚੁੱਕ ਕੇ ਪੁੱਛਦੇ, ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਿਤਾਬਪੜ੍ਹੀ ਆ, ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹੀ ਆ?
ਤਾਂ ਓਹਨਾ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਕੇ ਸਾਨੂ ਇਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ
 
"ਰਜਨੀਸ਼ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ( ਮੇਰੀ ਭੈਣ )
ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸੁਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਘਰ ਚ ਜੰਮੇ ਹੋ ਜਿਥੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਧਰਮ ਜਾਂ ਜਾਤੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਵਜੋਂ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"
 
ਹੁਣ ਮੁੜਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਟਰਾਫੀ ਵੱਲ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਮੇਰੇ ਜ਼ਹਿਨ ਚ ਆਇਆ। 
ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਕ ਨਾਟਕ ਖੇਲਿਆ ਸੀ ਅਸੀਂ ," ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਅਜੇ ਮਾਰਿਆ ਨਹੀਂ "। ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੈਂ ਇਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸਰਦਾਰ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ 1984 ਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਚ ਗਲ ਚ ਟਾਇਰ  ਪਾਕੇ ਸਾਡ਼ ਦਿਤਾ  ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਜ਼ਾਬਰ ਜ਼ੁਲਮਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
 ਉਹ ਹੁਣ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇਕ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕੈਂਪ ਚ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲੋਕ ਨੇ। ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਰਖ ਰੇਖਾ ਦਾ ਇਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਵਾਲ ਜਵਾਬ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਕਿ ਕੀ ਕੀ ਹੋਇਆ?
ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸਣ ਪਿੱਛੋਂ ਆਖਿਰ ਚ ਉਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ , ਕਾਕਾ ਤੈਂਨੂੰ ਕੁਝ ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ?
 
ਤਾਂ ਉਹ ਬੱਚਾ ਜਾਣੀ ਕੇ ਮੈਂ, ਰੋਂਦੇ ਰੋਂਦੇ ਇਹ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੈ "ਮੈਨੂੰ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਬਸ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਾਪਾ ਲਿਆ ਦਿਓ, ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਾਪਾ ਲਿਆ ਦਿਓ।

ਉਹ ਇੰਨਾ ਭਾਵੁਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸੀ ਕੇ ਪੰਡਾਲ ਚ ਬੈਠੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚੋਣ ਹੰਝੂ ਆ ਜਾਂਦੇ।
ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਹਾਲ, ਜਲੰਧਰ ਚ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਟ੍ਰਾਫੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਭਾਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ , " ਮੈਂ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ ਇਕ ਨਾਟਕ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਮੇਰੀਆਂ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਚ ਹੰਝੂ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਸਦੀ ਐਕਟਿੰਗ ਕਮਾਲ ਹੈ।"
ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੋਈ ਇਨਾਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। 
ਪਰ 1984 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਵਾਰ ਮੁਲਕ ਚ ਅਜਿਹੇ ਦੰਗੇ ਹੋਏ ਨੇ । ਅੱਜ ਵੀ ਅਖਬਾਰ ਨੂੰ ਚੁੱਕੋ ਤਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਅੱਜ ਵੀ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ।

ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹਾਂ,
ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਲੋਕ ਨੇ ਜੋ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਅਕਯੂਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਰਾਉਣ ਆਉਂਦੇ ਨੇ 
ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਸਲਾਹ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ਕਿ ਖੁਰਾਕ ਖਾਈਏ,
ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਚੋ ਕਿਵੇਂ ਨਿਕਲੀਏ? 
ਮੇਰੇ ਸਕੂਟਰ ਤੇ ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਿਫਟ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂਂ, 
ਬੂਟੇ ਲਾਉਂਦਾ ਹਾਂ , ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਡ਼ਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਭ ਬਚਪਨ ਚ ਇਸ ਘਰ ਤੋਂ ਗੁੜਤੀ ਚ ਹੀ ਮਿਲਿਆ।
ਇਕ ਗੀਤ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਸੰਦ ਰਿਹਾ 

ਵੋ ਸੁਬਹ ਕਭੀ ਤੋਂ ਆਏਗੀ 
ਵੋ ਸੁਬਹ ਕਭੀ ਤੋਂ ਆਏਗੀ 
ਇਨ ਕਾਲੀ ਸਾਦਿਯੋੰ ਕੇ ਸਰ ਸੇ 
ਜਬ ਰਾਤ ਕਾ ਆਂਚਲ ਢਲਕੇਗਾ 
ਜਬ ਅੰਬਰ ਝੂਮ ਕੇ ਗਾਏਗਾ 
ਜਬ ਧਰਤੀ ਨਗ਼ਮੇ ਗਾਏਗੀ 
ਵੋ ਸੁਬਹ ਕਭੀ ਤੋਂ ਆਏਗੀ 

ਫਿਰ ਮਿਲਾਂਗਾ ਇਕ 
ਆਪਦਾ ਆਪਣਾ 
ਰਜਨੀਸ਼ ਜੱਸ 
ਪੁਰਹੀਰਾਂ 
ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੂਰ ਪੰਜਾਬ 
ਅੱਜਕਲ ਰੁਦਰਪੁਰ , 
ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਚ ਰਾਹ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
#purhiran
#palsmanch
#memories

Saturday, September 11, 2021

कभी तो निकालो इतनी फुर्सत

कभी तो निकालो इतनी फुर्सत 
--------------

कभी तो निकालो इतनी फुर्सत
कभी तो
कबूतरों की गुटरगूं सुनो 
वो भी अपने ही घर के
बरामदे पर बने 
उनके घौंसलों से
 
कभी तो चींटियों के अंडों को
गौर से देखो
यह भी देखो 
कैसे चलती हैं वो
एक ही कतार में
अनुशासित सेना की तरह

कभी घर के गमलों में लगे
तुलसी की मीठी और
करी पत्ते तीखी सुगंध को सूँघें

कभी अपने आप को 
निहारें आईने में
खुद को ही आँख मारें
फ्लाइंग किस्स भेजें
खुद से इश्क करें
अपने ही हाथ का चुंबन करें
 
बारिश में कभी कहीं
घर की बालकनी में
खड़े होकर देखें
बारिश की 
एक एक बूँद कैसे 
परनाले को भर देती है
 
बारिश की छोटी छोटी बूंदें 
बना देती हैं
कलाकृति गुलाब की पंखुडियों पर

कभी अपनी पत्नी को
एक कप चाय बनाकर पिलाएँ
वो भी तब 
जब वह मार रही हो गप्पें 
अपनी ही सहेली से
वो भी अपनी ही बैठक में

कभी कहो अपनी अर्धांगिनी को कि
मैं बच्चों की देखभाल करता हूं
तुम भी जाओ 
अपनी सहेलियों के साथ 
मनाली टूर पर

कभी-कभी बादलों में पूर्णिमा
के चाँद को
आँखें बंद कर देखें
अपने भीतर उठते
ज्वार भाटे को

 कभी अपने भीतर ढूंढो
 वह बच्चा जो हँसता था
 बिना किसी वजह के

कभी अपने दोस्त को 
बुलाओ
वो भी बिना किसी काम के
एक एक कप चाय पिएँ
वो भी सड़क के पास 
चाय की टपरी से

कभी भी अकेले बाहर  जाएं
पहाड़ पर
दोस्त बनाओ वो भी
सड़क, पेड़, फूल, पत्ते
जंगल, अजनबियों को

कभी शिक्षक, किसान,
मोची का धन्यवाद करें
जिन्होनें आपके व्यक्तित्व
बनाने में मदद की

कभी अपने विचारों को देखो
चलन फिरते अचानक स्टैचु 
बन जाओ बच्चों की तरह बनो
फिर देखो रुके हुए मन को 

कभी बुद्ध की मूर्ति को निहारें
और मन को तपस्वी होने दो
कभी मीरा के भजन सुनकर रो लें
कभी नाचें
उस्ताद नुसरत फ़तेह अली खान की 
कव्वालियों को सुनकर
कभी तो छोड़ दो समझ का पल्ला
कभी तो हो जाएँ मस्त
कभी तो हो जाएँ नासमझ
कभी तो हो जाएँ नासमझ
-------
रजनीश जस
रुद्रपुर ,उत्तराखंड
निवासी पुरहीरां, होशियारपुर,
पंजाब
11.09.2021

ਕਦੇ ਤਾਂ ਇੰਨੀ ਫੁਰਸਤ ਕੱਢੋ

ਕਦੇ ਤਾਂ ਇੰਨੀ ਫੁਰਸਤ  ਕੱਢੋ

ਕਦੇ ਤਾਂ ਇੰਨੀ ਫੁਰਸਤ  ਕੱਢੋ 
ਕਿ ਸੁਣ ਸਕੋ 
ਕਬੂਤਰਾਂ ਦੀ ਗੁਟਰਗੂੰ
ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਦੇ ਵਰਾਂਡੇ ਚ ਬਣੇ 
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਚੋਂ
 
ਕਦੇ ਬਾਹਰ ਕੀੜੀਆਂ ਦੇ ਭੌਂਣ 
ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਆਂਡਿਆਂ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਤੱਕੋ 
ਤੇ ਵੇਖੋ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲਦੀਂਆਂ ਨੇ ਉਹ 
ਕਿਸੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਫੌਜ ਵਾਂਙ 

ਕਦੇ ਤਾਂ ਸੁੰਘੋ 
ਘਰ ਦੇ ਗਮਲੇ ਚ ਲੱਗੇ
ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਤੇ 
ਕੜੀ ਪੱਤੇ ਦੀ 
ਤਿੱਖੀ ਜਿਹੀ ਮਹਿਕ ਨੂੰ 

ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਆਪ ਨੂੰ
ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਚ ਤੱਕ ਕੇ ਅੱਖ ਮਾਰੋ 
ਫਲਾਇੰਗ ਕਿੱਸ ਭੇਜੋ 
ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ਼ਕ਼ ਕਰੋ 
ਚੁੰਮੋ ਆਪਣਾ ਹੀ ਹੱਥ
 
ਕਦੇ ਬਰਸਾਤ ਚ ਆਪਣੇ
ਘਰ ਦੀ ਬਾਲਕੋਨੀ ਚ 
ਖਲੋ ਕੇ ਤੱਕੋ ਨਜ਼ਾਰਾ 
ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ 
ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਇੱਕ ਕਣੀ ਮਿਲਕੇ
ਵਗਾ ਦਿੰਦੀਆਂ 
ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਰਨਾਲਾ 
ਕਿੰਝ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ  
ਕਰਦੀਆਂ ਨੇ ਕਲਾਕਾਰੀ 
ਗੁਲਾਬ ਦੀਆਂ ਪੰਖੜੀਆਂ ਤੇ

ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ
ਬਣਾ ਕੇ ਦਿਓ ਚਾਹ ਦਾ ਕੱਪ 
ਜਦ ਕਿਤੇ ਉਹ ਮਾਰ ਰਹੀ ਹੋਵੇ
ਗੱਪਾਂ ਸੋਫੇ ਤੇ ਬੈਠਕੇ
ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲ  
ਕਦੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਨੂੰ ਵੀ ਕਹੋ 
ਸਾਂਭਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ਨਿਆਣੇ 
ਤੂੰ ਵੀ ਕੱਟ ਆ ਆਪਣੀ 
ਸਹੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਲੀ ਦਾ ਟੂਰ 

ਕਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਚ ਪੂਰਾ ਚੰਨ 
ਵੇਖਕੇ ਕਰੋ ਬੰਦ ਅੱਖਾਂ 
ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ
ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਉਠਦੇ 
ਜਵਾਰ ਭਾਟੇ ਨੂੰ 

ਕਦੇ ਲੱਭੋ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ
ਉਹ ਬੱਚਾ ਜੋ ਹੱਸਦਾ ਸੀ 
ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਤੋਂ 

ਕਦੇ ਬੁਲਾਓ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ 
ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਤੋਂ
ਪੀਓ ਚਾਹ ਦਾ ਕੱਪ
ਕਿਸੇ ਚਾਹ ਦੀ ਟੱਪਰੀ ਤੋਂ

ਕਦੇ ਨਿਕਲ ਜਾਓ ਇਕੱਲੇ 
ਪਹਾਡ਼ ਨੂੰ 
ਮਿੱਤਰ ਬਣਾ ਲਓ ਸਡ਼ਕ,
ਦਰਖਤ, ਫੁੱਲ, ਪੱਤੀਆਂ
ਜੰਗਲ, ਅਣਜਾਣ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ

ਕਦੇ ਅਧਿਆਪਕ, ਕਿਸਾਨ,
ਮੋਚੀ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਕਰੋ
ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਨੂੰ 
ਬਣਾਉਣ ਚ ਸਹਾਈ ਨੇ

ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤੱਕੋ 
ਚਲਦੇ ਚਲਦੇ ਰੁਕ ਜਾਓ 
ਤੇ ਬਣ ਜਾਓ ਸਟੈਚੂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਂਙ 
ਫਿਰ ਤੱਕੋ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਮਨ ਨੂੰ 

ਕਦੇ ਤੱਕੋ ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੂਰਤੀ 
ਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਵੈਰਾਗੀ ਹੋ ਜਾਣ ਦਿਓ 
ਕਦੇ ਮੀਰਾਂ ਦੇ ਭਜਨ ਸੁਣ ਕੇ ਰੋ ਪਵੋ 
ਕਦੇ ਨੱਚ ਲਓ 
ਨੁਸਰਤ ਦੀਆਂ ਕਵਾੱਲੀਆਂ ਲਾ ਕੇ 
ਕਦੇ ਤਾਂ ਛੱਡ ਦਿਓ ਸਮਝ ਦਾ ਪੱਲਾ
ਤੇ ਬਣ ਜਾਓ ਕਮਲੇ 
ਕਦੇ ਤੇ ਹੋ ਜਾਓ ਬੇਅਕਲ
ਕਦੇ ਤੇ ਹੋ ਜਾਓ ਬੇਅਕਲ
@ਰਜਨੀਸ਼ ਜੱਸ
#poetry
#punjabi_poetry